კარი

ქართული

კარი

ეტიმოლოგია

წაკითხვა

ფონეტიკური ტრანსლიტერაცია (IPA): [kʼɑri]
აუდიო მაგალითი: კარი ^?
დამარცვლა: კა·რი, მრ. რ. კა·რე·ბი, კარ·ნი
პარონიმები: პარი, ყარი, ზარი, ტარი, ჭარი, ქარი, სარი, დარი, ფარი, ჯარი, ლარი, ნარი, ბარი, ხარი, კაპი , კაწი, კავი, კახი, კანი, კაზი

მნიშვნელობა

არსებითი სახელი

➤ კარ-ი, კარ-ის(ა), მრავლობითი: კარ-ებ-ი, კარ-ნ-ი

შენიშვნა: ქართული განმარტებითი ლექსიკონის (2010) მიხედვით, კარებები არის უმართებულო ფორმა.

ბრუნვა	მხოლობითი	მრავლობითი
სახელობითი	კარი	კარები	კარნი
მოთხრობითი	კარმა	კარებმა	კართ / კართა
მიცემითი	კარს / კარსა	კარებს / კარებსა	კართ / კართა
ნათესაობითი	კარის / კარისა	კარების / კარებისა	კართ / კართა
მოქმედებითი	კარით / კარითა	კარებით / კარებითა
ვითარებითი	კარად / კარადა	კარებად / კარებადა
წოდებითი	კარო	კარებო	კარნო
ყველა სხვა ფორმა იხილეთ ფორმაწარმოების გვერდზე

შემოზღუდული ადგილის ანდა შენობის, ოთახის (რაიმე სათავსის) შესასვლელის დასახური (ხისა, რკინისა...); ცალი გვერდით დამაგრებულია კედელზე (ჩარჩოზე), ხოლო მეორე თავისუფლად მოძრაობს; მის მიწევ-მოწევით შესასვლელი იხურება ან იხსნება. ჩვეულებრივ ორ-ნაწილედ კარზე ითქმის კარები.
ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
➤ სინონიმები: ბჭე, ჭიშკარი
სამარე, საფლავი....
ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
რასმე მოუტანს, აზიარებს.
ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
გადატანით: ადგილი, საიდანაც ყველაზე უფრო ადვილად შეისვლება რომელიმე მიწა-წყალზე, მხარეში, ქალაქში და მისთ.
ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
ეზო, კარმიდამო.
ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
სპორტი: ფეხბურთისა და მსგავსი თამაშობის დროს ბურთის შესაგდები ადგილი; შემოფარგლულია ორი ბოძით და მათზე გადებული ლატანით (ბოძებს შორის ბადეა გაბმული).
ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
ისტორიული: მეფე (მთავარი, დიდგვარიანი...) და მასთან დაკავშირებული წარჩინებული პირები; მეფის (მთავრის, დიდგვარიანის.,.) რეზიდენცია.
ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
➤ სინონიმები: სასახლე
წიგნური: რაიმე ნაწარმოების, თხზულების ერთ-ერთი ნაწილი, განყოფილება.
ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
➤ სინონიმები: თავი
რთული ფუძის მეორე შემადგენელი ნაწილი.
სახლ-კარი
ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.

წარმოებული ლექსიკა

➤ წარმოებული სიტყვები: კარიანი, კარიბჭე , კარიდანკარზე, კარითკარში, კარიკარზე, კარისკაცი, კარისკაცობა , კარებგამოკეტილი, კარებგამოხურული, კარებგაღებული, კარებდაკეტილი, კარებდახშული, კარებჩაკეტილი, კარებწინ, კარდაკარ, კარ-მიდამო

➤ შესიტყვებები: ალაყაფის კარები, სამართლის კარი, სამოთხის კარი გაეხსნება , ბედის კარს გაუღებს, კარი ღია აქვს , კარის მეზობელი, მეფის კარი, კარის მოძღვარი, კარიდან კარზე, კარის გამრიგე, კარის ეკლესია, კარის მამული

➤ ანდაზები: ტკბილი სიტყვა რკინის კარს გააღებს

თარგმანები

აზერბაიჯანული: qapı (az)
ბერძნული: πόρτα (el) მდედრ. (pórta) θύρα (el) მდედრ. (thýra)
ბულგარული: врата (bg) მდედრ. (vrata)
გერმანული: Tür (de) მდედრ.
ესპანური: puerta (es) მდედრ.
თურქული: kapı (tr)
იაპონური: 扉 (ja) (とびら, tobira) 戸 (ja) (と, to) 門口 (ja) (かどぐち, kadoguchi) 戸口 (ja) (ここう, kokō)
ინგლისური: door (en)
იტალიური: porta (it) მდედრ.
პოლონური: drzwi (pl)
პორტუგალიური: porta (pt) მდედრ.
რუსული: дверь (ru) (dverʹ)
ფრანგული: porte (fr) მდედრ.
შვედური: dörr (sv) საერთ.
ჩინური: 門 (zh) (mén)

წყაროები და რესურსები

ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი, ტომი 4, სვეტი 1068-1071, თბილისი, 1955 წელი.
„კარი“ ქართული ენის განმარტებით ონლაინ-ლექსიკონში
საჯარო მოხელის ორთოგრაფიულ-სტილისტიკური ლექსიკონი, თამარ ვაშაკიძე, ავთანდილ არაბული, თეა ბურჭულაძე, თბილისი, 2022, გვ. 341

ნეიმანი ალ., ქართულ სინონიმთა ლექსიკონი, მესამე გამოცემა, თბ.: „განათლება“, 1978, გვ. 214.
ქართული მატერიალური კულტურის ლექსიკონი, ელდარ ნადირაძე, თბილისი, 2022, გვ. 217-220

სულხან-საბა ორბელიანი, ლექსიკონი ქართული : [ორტომეული], ტ. 1, თბილისი: „მერანი“, 1991, გვ. 354.