ღვინო
ნავიგაციაზე გადასვლა
ძიებაზე გადასვლა
ქართული[რედაქტირება]
ღვინო[რედაქტირება]
ეტიმოლოგია[რედაქტირება]
მეცნიერთა უმეტესობის აზრით წინარექართულ ენაში პროტო-ინდო-ევროპული ენიდან[1][2] — ერთ-ერთი თეორიის თანახმად კი — პროტო-სომხური ენის საშუალებით მოხვდა.[3][4] ზურაბ სარჯველაძის მიერ წამოყენებული თეორია[5] ამ სიტყვის წმინდა ქართველურ ეტიმოლოგიასთან დაკავშირებით, დასავლელმა[6][7] და ქართველმა[1][8] მეცნიერებმა მკაცრად გააკრიტიკეს და უარყვეს იგი.
წაკითხვა[რედაქტირება]
- ფონეტიკური ტრანსლიტერაცია IPA: [ɣvinɔ]
- აუდიო მაგალითი: ღვინო ?
- დამარცვლა: ღვი·ნო, მრ. რ. ღვი·ნო·ე·ბი, ღვი·ნო·ნი
მნიშვნელობა[რედაქტირება]
არსებითი სახელი[რედაქტირება]
| ➤ ღვინო, ღვინ-ის(ა), მრავლობითი: ღვინო-ებ-ი, ღვინო-ნ-ი | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
- ალკოჰოლური სასმელი, რომელიც ყურძნის წვენის დადუღებით მზადდება.
- წითელი ღვინო. ქართული ღვინო. ღვინის ჭურჭელი
- 1960: ნოდარ დუმბაძე, მე, ბებია, ილიკო და ილარიონი
- დილით მე და ილარიონი ბარბაცით მივათრევდით სახლში ილიკოს და ღვინით სავსე გუდას.
- 1939: კონსტანტინე გამსახურდია, დიდოსტატის კონსტანტინეს მარჯვენა
- მკვლელებსა და ლოთებს აგრე სჩვევიათ, ჯერ ღვინითა და სისხლით გაილეშებიან, შემდგომ ამისა მოჰყვებიან ცრემლების ნთხევას.
- 1924: მიხეილ ჯავახიშვილი, ჯაყოს ხიზნები
- ღვინით შებრუჟებული ჯაყო შესდგა და უარესად აყვირდა.
- ➤ სინონიმები: ნუნუა
- ➤ მსგავსი მნიშვნელობის სიტყვები: მაჭარი, ახტაშირა
- ➤ უფრო ზოგადი ცნებები: სასმელი, სითხე
- ალკოჰოლური სასმელი, რომელიც სხვა ხილისაგან მზადდება ღვინის (მნიშვ. 1) მსგავსად.
- ვაშლის ღვინო. ალუბლის ღვინო
- ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
- ➤ უფრო კერძო ცნებები: სიდრი
წარმოებული ლექსიკა[რედაქტირება]
- ➤ წარმოებული სიტყვები: დააღვინებს, დაღვინდება, დაღვინება, დაღვინებული, საღვინე, ღვინია, ღვინიანი, ღვინიო, ღვინისმჟავა, ღვინისფერი, ღვინოავარდნილი, ღვინობისთვე, ღვინონასვამი
- ➤ შესიტყვებები: თავი ღვინო, თავანკარი ღვინო, შუმი ღვინო, სახარჯო ღვინო, შუა ღვინო, დამდგარი ღვინო, საძველო ღვინო, დაძველებული ღვინო, ძველი ღვინო, გალა ღვინო, მოჭანგული ღვინო, მოჭვანგული ღვინო
- ➤ იდიომები: ღვინისთვის უკბენია, ხატის ღვინო, ხატის ღვინო დაულევია, ღვინო მოერევა, ღვინო ერევა, ღვინო მოეკიდება, ღვინო შეუჯდება, ღვინო გაუჯდება, ღვინოში იხრჩობა, ღვინით გაჟღენთილი, ღვინოს იპარავს, ღვინოში ბანაობს, ღვინოს თავს გადაუქცევს, თხლეზე ღვინის დაყენება, ღვინის გადაბრუნბა, ღვინოს გადაიღებს, ღვინის კლიმვა, ღვინის ჩაკობულვა, ღვინოს ბუნგი მისცა, ღვინის თბილი, ღვინის დასალევი, ღვინოს ხელი აქვს, ღვინის მონაყვა, ბჟუქურა ღვინო, ღვინის ქვა
თარგმანები[რედაქტირება]
ყურძნის წვენისგან დამზადებული ალკოჰოლური სასმელი
- აბაზური: чагӀыр; аркъажв
- აფხაზური: аҩы
- ადიღეური: винэ; санэ
- ავარული: чагъир; жа
- აზერბაიჯანული: şərab
- ალბანური: verë
- ალთაური: аракы
- არაბული: نبيذ (nabīḏ); خمر (ḫamr)
- არამეული (სირ.): ܚܡܪܐ
- ასამური: সুৰা (ĥurā)
- ასტურიული: vinu
- აფრიკაანსი: wyn
- ბასკური: ardo
- ბაშკირული: шарап
- ბელარუსული: віно საშ.
- ბენგალურიაბაზური: ওয়াইন (oyāin)
- ბერძნული: κρασί, οίνος
- ბულგარული: вино საშ.
- ბოსნიური: vino საშ.
- ბრეტონული: gwin
- თარგი:bua: архи
- გაგაუზური: şarap
- გალისიური: viño
- ჰავაიური: waina
- ჰაიტიური კრეოლი: diven
- გერმანული: Wein მამრ. -s, -e
- გრენლანდიური: viinni
- გუარანი: kaguy
- გუჯარათული: વાઇન (vāin)
- თარგი:dar: чягъир; держ; мусти
- თარგი:prs: شراب (šarāb)
- დანიური: vin
- თარგი:dv: ރާ (rā)
- ძველი ინგლისური: win
- ებრაული: יין (yayin)
- ესპანური: vino მამრ.
- ესპერანტო: vino
- ესტონური: vein
- თარგი:vep: vin
- სორბული (ზემო): wino
- ვოლაპუკი: vin
- თარგი:wo: biiñ
- ვიეტნამური: rượu vang
- ზულუ: iwayini
- თარგი:tab: чяхир; тарма
- ტაჯიკური: шароб
- თარგი:ty: uaina
- ტაილანდური: เหล้าไวน์ ([h]láwwai[n]); ไวน์ (wai)
- ტამილური: திராட்சை மது (tirāṭcai matu)
- თათრული (კირ.): шәраб
- თარგი:ttt: шороб
- ტელუგუ: ద్రాక్షపుల్లకల్లు (drākṣapullakallu); ద్రాక్షామద్యము (drākṣāmadyamu); కల్లు (kallu)
- თარგი:tet: tua, tua-uvas
- თარგი:tpi: wain
- ტსვანა: mofine
- ტუვინური: арага
- თურქული: şarap
- თურქმენული: şerap; çakyr
- იაპონური: ワイン (wain)
- იდიში: װײן (veyn)
- იდო: vino
- თარგი:inh: чхьагӀар
- ინგლისური: wine
- ინდონეზიური: anggur
- ინტერლინგუა: vino
- თარგი:iu: imialuk
- თარგი:ik: misuġuq
- ირლანდიური: fíon
- ისლანდიური: vín
- იტალიური: vino მამრ.
- იორუბა: o̩tí òyìnbóo̩tí èso àjàràwáìn
- ყაბარდოული: фадэ; шагъыр
- ყაზახური: шарап
- თარგი:xal: әрк; чаһр
- კანადური: ಶರಾಬು (šarābu)
- თარგი:kaa: sharap; vino
- თარგი:krc: чагъыр
- კატალანური: vi
- კაშუბური: wino საშ.
- ყირგიზული: шарап
- კომი-პერმული: вина
- კორეული: 포도주 (podoju)
- თარგი:kw: gwin
- კორსიკანული: vinu
- თარგი:xh: iwayini
- ყირიმული თათრული: şarap
- თარგი:kum: чагъыр
- ქურთული: şerab; bade
- ლადინო: ב'ינו (vino)
- ლაკური: чахир; хӀан
- ლათინური: vinum საშ.
- ლატვიური: vīns
- ლეზგიური: чехир
- ლიეტუვური: vynas
- ლიმბურგული: wien
- ლომბარდული: vin
- ლუქსემბურგული: Wäin
- მაკედონური: вино საშ.
- მალაგასიური: divay
- მალაიური: arak; minuman keras; wain, anggur
- მალაიალამი: വീഞ്ഞ് (vīññ)
- მალტური: inbid
- მაორი: wāina (waaina)
- მარათული: दारु (dāru)
- თარგი:chm: арака
- მენური: feeyn
- თარგი:mdf: вина
- თარგი:mo: вин
- მონღოლური: архи; дарс
- თარგი:nv: wáán
- თარგი:gld: араки; хоангдю
- ნაუატლი: octli
- თარგი:yrk: ябе и’; сярка
- ნიდერლანდური: wijn
- სორბული (ქვემო): wino საშ.
- ქვემო გერმანული: Wien
- ნოვიალი: vine
- ნორვეგიული: vin
- ოქსიტანური: vin
- ოსური: сӕн
- პენჯაბური: ਸ਼ਰਾਬ (šarāb)
- პაპიამენტო: biña
- პოლონური: wino
- პორტუგალიური: vinho მამრ.
- პუშტუ: شراب (šarāb)
- პიემონტური: vin
- რეტორომანული: vin
- რუმინული: vin
- რუსული: вино
- თარგი:sjd: выннҍ
- სანსკრიტი: द्राक्षरसः (drākṣarasaḥ)
- თარგი:sc: binu
- სერბული (კირ.): вино საშ.
- სერბული (კირ.): вино საშ.
- თარგი:st: vene
- თარგი:szl: wino
- სინჰალური: වයින් (vayin)
- სიცილიური: vinu
- სლოვაკური: víno საშ.
- სლოვენური: vino
- სომალი: khamri; waayn; fiino
- თარგი:srn: win
- სომხური: գինի (gini)
- სპარსული: شراب (šarâb)
- სუაჰილი: divai
- ტაგალური: alak
- თარგი:udm: вина
- უელსური: gwin
- უზბეკური: vino
- უიღურული: üzüm hariqi (үзүм һариқи)
- უკრაინული: вино საშ.
- უნგრული: bor
- ურდუ: شراب (šarāb)
- ფარერული: vín
- თარგი:fj: waini
- ფინური: viini
- ფრანგული: vin მამრ.
- ფრიზული: wyn
- ფრიული: vin
- შვედური: vin
- შოტლანდიური: fion
- შოტლანდიური: wine
- ჩეჩნური : чагӀар
- ჩუვაშური: эрех
- ჩეხური: víno საშ.
- ჩინური: 酒 (jiǔ)
- ძველი ბერძნული: οἶνος
- თარგი:kjh: араға
- თარგი:ha: bammi
- ჰინდი : शराब (šarāb); द्राक्षिरा (drākṣirā)
- ხორვატული: vino
- თარგი:rom: бравинто
- თარგი:evn: вино; араки; хорин; идари
- თარგი:eve: минэ
- თარგი:yua: ki’; u k’aabil ki’
- იაკუტური: вино; арыгы
წყაროები და რესურსები[რედაქტირება]
ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი, ტომი 7, სვეტი 427-429, თბილისი, 1962 წელი.
იხილეთ ქართული ვიკიპედიის სტატია „ღვინო“- „ღვინო“ ქართული ენის განმარტებით ონლაინ-ლექსიკონში
- ↑ 1.0 1.1 Gamkrelidze, Ivanov: Indo-European and the Indo-Europeans: A reconstruction and historical analysis of a proto-language and a proto-culture (vols. I-II). Berlin / New York, 1994-1995
- ↑ Soviet Anthropology and Archeology, Volumes 22-23, International Arts and Sciences Press, 1985
- ↑ *ɣwino- in Kartvelian Etymology database compiled by Sergei Starostin "Несомненный индоевропеизм (повидимому, from протоарм. *ɣwino-m, арм. gin); см, напр, Климов 1981, 171, Климов 1994, 78-82 (хотя автор настойчиво пытается избежать выведения из протоармянского, оно все же представляется наиболее вероятным)."
- ↑ Hračʿeay Ačaṙean (1971–79), Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words], in 4 vols (second edition), Yerevan: Yerevan State University, volume I, page 559
- ↑ hainc’ p’enrixi, zurab sarǰvelaje (Heinz Fähnrich, Surab Sarjveladze) (2000), k’art’velur enat’a etimologiuri lek’sikoni [Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages] (second edition), Tbilisi: Tbilisi Sulkhan-Saba Orbeliani State University Press.
- ↑ Georgij A. Klimov (1998), Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages, New York, Berlin: Mouton De Gruyter
- ↑ Bouda, Karl (1950). "Beitrage zur etymologischen Erforschung des Georgischen", Lingua 2
- ↑ Dzidziguri, Shota (1988). "Life of the Word", Tbilisi: Tbilisi State University Publishing