შინაარსზე გადასვლა

ცხენი

ვიქსიკონი გვერდიდან

ქართული

[რედაქტირება]
ეს სიტყვა-სტატია მთავარ გვერდზე იყო გატანილი.
მნიშვნ. 1
მნიშვნ. 2

ეტიმოლოგია

[რედაქტირება]

წაკითხვა

[რედაქტირება]

მნიშვნელობა

[რედაქტირება]
  1. ზოოლოგია: დიდი ტანის ცხოველი; იყენებენ სატრანსპორტოდ, შესაბმელად, ბარგის გადასაზიდად.
    ცხენის გარეული სახეობების უმრავლესობა ამომწყდარია.
    ➤ სინონიმები: ჰუნე, უნე, მერანი, რაში, ბედაური, ტაიჭი, ურა, უხედნი, ულაყი, იაბო, ფაშატი, ჭაკი, სინიბი, მაშტაკა, ჯიმბირი, ჯიფიერი, გულარღო, ოჩანი, გაქირი, მარქაფა, ჯინიბი, საფორანე, საჯოგავი, სასაპალნესაფერხე, საატალახო, ჩალა, ზრდაგი, აბრაში, სისვი, ლეგნა, ლურჯა, ნისლა, ტრედანა, ლუში, ჯურა, ქურანი, შვინდა, წაბლა, ქარცი, რახსი, ხზედი, სარია, თაფლა, ალათიქარცი, ჟღალიაბლაყი, აძლაკი, შავრა, საღრა, საღარი, ნიშა, ჯაგლაჯი, ლაფშა, ჯახრაკა, ჯაგჯაგა, ჩაქჩაქა, ბახი, აჩუ
  2. ჭადრაკის ერთ-ერთი ფიგურა.
    ცხენი ერთადერთი ფიგურაა, რომელსაც შეუძლია გადაახტეს სხვა ფიგურებს.
    ➤ სინონიმები: მხედარი
  3. კუთხური, ხევსურული, მხოლოდ ნართანიან მრავლობითში: ცხენ-მხედართა შეჯიბრება (დოღი) ხევსურეთში, ძირითადად მიცვალებულის ხსოვნის პატივსაცემად.
  4. რთული ფუძის მეორე შემადგენელი ნაწილი.
    ჯორცხენი

წარმოებული ლექსიკა

[რედაქტირება]
➤ წარმოებული სიტყვები: საცხენე, საცხენო, საცხენოსნო, ცხენიანი, ცხენიპარია, ცხენირემი, ცხენისკბილა, ცხენისკუდა, ცხენისმუხლა, ცხენისტერფა, ცხენისძალა, ცხენისძალიანი, ცხენისძუძუ, ცხენისწაბლა, ცხენბურთი, ცხენბურთელი, ცხენდაცხენ, ცხენთევზა, ცხენთსარბიელი, ცხენიან-კაციანად, ცხენ-იარაღი, ცხენისმუხლა, ცხენისძალიანი, ცხენკარგი, ცხენკეთილი, ცხენკეთილობაცხენმალი, ცხენობანა, ცხენოსანი, ცხენოსნობა, ცხენოსნური, ცხენსაკაზმი, ცხენსარბენი, ცხენსაშენი, ცხენ-უნაგირი, ჩხენშებმული, ცხენხეთქით
➤ შესიტყვებები: ცხენის ძალა
➤ იდიომები: აქაფებული ცხენი •  ცხენის ბალიში
➤ ანდაზები: მართლის მთქმელს ცხენი შეკაზმული უნდა ჰყავდეს •  ნაჩუქარ ცხენს კბილი არ გაესინჯება •  კარგი ცხენი მათრახს არ დაირტყამს

თარგმანები

[რედაქტირება]

წყაროები და რესურსები

[რედაქტირება]
  • საჯარო მოხელის ორთოგრაფიულ-სტილისტიკური ლექსიკონი, თამარ ვაშაკიძე, ავთანდილ არაბული, თეა ბურჭულაძე, თბილისი, 2022, გვ. 590
  • ნეიმანი ალ., ქართულ სინონიმთა ლექსიკონი, მესამე გამოცემა, თბ.: „განათლება“, 1978, გვ. 507.
  • სულხან-საბა ორბელიანი, ლექსიკონი ქართული : [ორტომეული], ტ. 2, თბილისი: „მერანი“, 1993, გვ. 345.