წელი
ქართული
[რედაქტირება]წელი¹
[რედაქტირება]
ეტიმოლოგია
[რედაქტირება]წაკითხვა
[რედაქტირება]- ფონეტიკური ტრანსლიტერაცია (IPA): [t͡sʼɛli]
- აუდიო მაგალითი: წელი ?
- დამარცვლა: წე·ლი, მრ. რ. წე·ლე·ბი, წელ·ნი
- პარონიმები: ძელი, ცელი
მნიშვნელობა
[რედაქტირება]| ➤ წელ-ი, წელ-ის(ა), მრავლობითი: წელ-ებ-ი, წელ-ნ-ი | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
- ადამიანის სხეულის ნაწილი ნეკნების დასასრულსა და თეძოს ძვლებს შორის.
- 1974: ჭაბუა ამირეჯიბი, „დათა თუთაშხია“
- „ამუშავებდნენ გათენებიდან დაღამებამდე, აბაზს აძლევდნენ დღეში, წელი მოწყვეტაზე ქონდა, საცოდავს.“
- შუა ნაწილი, შუა ადგილი.
- ვასილ ბარნოვი, „თებარას დანიშნული“
- „გველივით მოქნილ იფანს ეშხიანად ზნექდა წელში“
- ნაწილი (გამოთქმებში: ზემოწელი, შუაწელი, ქვემოწელი).
- ნოდარ ადეიშვილი, „„თუ მოგენატრო” (პოეტური კრებული)“
- „ოღონდ ჯერ უნდა გათენდეს, ლელი, კარგად გამოჩნდეს რიონის წელი , ზედ ნავი, ნავზე – აპრილით მთვრალი,“
- ჩვეულებრივ იხმარება მრავლობითში — წელები: იგივეა, რაც ნაწლავი.
- თედო რაზიკაშვილი, „სვავი“
- „მეორე დღეს პატრონმა მატყლის ნაფლეთები და წელების ნაგლეჯებიღა იპოვნა თავის ცხვრისა. “
- ➤ სინონიმები: ნაწლავი
- რთული ფუძის მეორე შემადგენელი ნაწილი.
- ზედაწელი. ქვედაწელი
- 1998: ლეილა მესხი, „ფაიფურის თოჯინა“
- „ – დიახ, ზუსტად ასეა … ჭორფლიან ქალიშვილს კუბოკრული ქვედაწელი კაბა ეცვა. “
წარმოებული ლექსიკა
[რედაქტირება]- ➤ წარმოებული სიტყვები: წელკავი, წელი არ მიჰყვება, წელი ვერ მიჰყვება, წელი გამაგრებული აქვს, წელში გამაგრებული, წელი სწყდება, წელში გამართვა, წელში გატეხილი, წელში გაშლილი, წელში გამწყვეტი, წელში ცრის, წელებზე ფეხს იდგამს, წელები ეხლართება, წელებს აათრევინებს, წელათრევით, წელათრეული, წელანგარა, წელაღვერა, წელგადამტვრეული, წელგაზნექილი, წელგათრეული, წელგამაგრებული, წელგამართული, წელგატეხილი, წელგაუმაგრებელი, წელგაუმართავი, წელგაუშლელი, წელგაღუნული, წელგაყვლეფილი, წელგაშლით, წელგაშლილი, წელგაწყვეტილი, წელ-გული, წელდაბალი, წელდაგრეხილი, წელდამშვენებული, წელდოინჯი, წელებგამოდენილიწელზედა, წელშეშობილი
- ➤ შესიტყვებები: წელში იმტვრევა
თარგმანები
[რედაქტირება]
|
წყაროები და რესურსები
[რედაქტირება]
ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი, ტომი 8, სვეტი 1046-1047, თბილისი, 1964 წელი.- „წელი“ ქართული ენის განმარტებით ონლაინ-ლექსიკონში
- ქართული ენის ორთოგრაფიული ლექსიკონი, ვარლამ თოფურია, ივანე გიგინეიშვილი, თბილისი „განათლება“, 1998, გვ. 604
- ნეიმანი ალ., ქართულ სინონიმთა ლექსიკონი, მესამე გამოცემა, თბ.: „განათლება“, 1978, გვ. 521.
- სულხან-საბა ორბელიანი, ლექსიკონი ქართული : [ორტომეული], ტ. 2, თბილისი: „მერანი“, 1993, გვ. 370.
წელი²
[რედაქტირება]ეტიმოლოგია
[რედაქტირება]წაკითხვა
[რედაქტირება]- ფონეტიკური ტრანსლიტერაცია (IPA): [t͡sʼɛli]
- აუდიო მაგალითი: წელი ?
- დამარცვლა: წე·ლი, მრ. რ. წლე·ბი, წელნი
მნიშვნელობა
[რედაქტირება]| ➤ წელ-ი, წლ-ის(ა), მრავლობითი: წლ-ებ-ი, წელ-ნ-ი | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
- დროის ციკლური პერიოდი, რომელშიც დედამიწა თავის ორბიტაზე ერთხელ შემოუვლის მზეს გარშემო; 12 თვე, 365 დღე. ◆ მას შემდეგ ხუთი წელი გავიდა. ◆ ახლა 2012 წელია
- მას შემდეგ ხუთი წელი გავიდა.. ახლა 2022 წელია
- „ბოლო ექვსი წელი ზარანდია იმპერიის ჟანდარმთა შეფის საიდუმლო მოადგილედ იყო.“
- ადამიანის მიღწეული ასაკი, წლოვანება.
- რამდენი წლის ხარ?
- „„სამოცდახუთი წელი შემისრულდა გუშინ. თუმცა ახალ ცხოვრებას მოვეკიდე, მხოლოდ გუშინწინ შევირთე ცოლი. “
- ➤ სინონიმები: წელიწადი
წარმოებული ლექსიკა
[რედაქტირება]- ➤ წარმოებული სიტყვები: წელიწადი, წლისთავი, წლიანი, მრავალწლიანი, მრავალწლოვანი, წელთავებაწელთაღწერა, წელიწადგადაცდენილი, წელიწადმოთეული
- ➤ შესიტყვებები: წელთა დაზიდულობა
თარგმანები
[რედაქტირება]
|
წყაროები და რესურსები
[რედაქტირება]- ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი, ტომი 8, სვეტი 1047-1048, თბილისი, 1964 წელი.
იხილეთ ქართული ვიკიპედიის სტატია „წელი“- „წელი“ ქართული ენის განმარტებით ონლაინ-ლექსიკონში
- ქართული ენის ორთოგრაფიული ლექსიკონი, ვარლამ თოფურია, ივანე გიგინეიშვილი, თბილისი „განათლება“, 1998, გვ. 604
- ნეიმანი ალ., ქართულ სინონიმთა ლექსიკონი, მესამე გამოცემა, თბ.: „განათლება“, 1978, გვ. 521.
- სულხან-საბა ორბელიანი, ლექსიკონი ქართული : [ორტომეული], ტ. 2, თბილისი: „მერანი“, 1993, გვ. 370.