წამალი
ქართული
[რედაქტირება]წამალი
[რედაქტირება]
ეტიმოლოგია
[რედაქტირება]წაკითხვა
[რედაქტირება]- ფონეტიკური ტრანსლიტერაცია (IPA): [t͡sʼɑmɑli]
- აუდიო მაგალითი: წამალი ?
- დამარცვლა: წა·მა·ლი, მრ. რ. წამ·ლე·ბი, წა·მალ·ნი
მნიშვნელობა
[რედაქტირება]| ➤ წამალ-ი, წამლ-ის(ა), მრავლობითი: წამლ-ებ-ი, წამალ-ნ-ი | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
- გარკვეული წესით, (საგანგებო რეცეპტით) დამზადებული სამკურნალო საშუალება (დასალევი, წასაცხები...).
- 1974: ჭაბუა ამირეჯიბი, „დათა თუთაშხია“
- „ დიდ პალატაში ხოსრო შემოვიდა, ავადმყოფებს წამალი მიაღებინა და მილაგ-მოლაგებას მიჰყო ხელი. “
- ➤ სინონიმები: მედიკამენტი
- იგივეა, რაც საწამლავი.
- „დროული კაცების რჩევით დიდი და მცირე ნადირობდა ვირთხებზე სარდაფებში, ხვიმრებში ასხამდნენ მდუღარეს. რწყილების წამალი არავინ იცოდა, ამიტომაც ვერაფერი დააკლეს ამ მწერებს.“
- ➤ სინონიმები: შხამი
- იგივეა, რაც საღებავი.
- „ ჩუღურეთს, მაღლობზე, დგას სახლი... ამ რვა წლის წინათ იყო ყვითელი წამლით შეღებილი.“
- სასაუბრო: შაბიამნისა და კირის ხსნარი; ასხურებენ ვაზს დაავადებისაგან დასაცავად.
- ილია ჭავჭავაძე, „თხზულებათა X ტომი“
- „ნამეტნავად ამისთანა ჭირს, როგორიც მილდიუა, რომელსაც, თუ გაძლიერდა, აღარა წამალი არ ეკიდება და კაცმა ვენახზედ ხელი უნდა აიღოს. წამალი მილდიუსი სპილენძის შაბიამანია (Медный купорос). ამისათვის მთლად ლურჯი შაბიამანია სპილენძისა გამოსადეგი: არამცდაარამც თეთრი ლაქები არა ჰქონდეს...“
- იგივეა, რაც თოფის-წამალი.
- გიორგი ავალიშვილი, „მგზავრობა“
- „დავაყარეთ ყოველთავე ჩემთა ჩემითურთ საჩქაროდ თოფ-დამბაჩათა წამალი საპირის წამლით და აღვსდეგ რა განსლუად, შემოვიდა ჩემდა მომთხრობელად...“
- ➤ სინონიმები: თოფის წამალი
- რთული ფუძის მეორე შემადგენელი ნაწილი.
- ტყვია-წამალი. თოფის-წამალი
- ოთარ ჭილაძე, „გოდორი“
- „ ამგვარ ნაუცბათევ ქორწილებზე რომ ტყვია-წამალი იხარჯება, სავსებით საკმარისი იქნებოდა აფსუების თუნდაც ერთი იერიშის... “
წარმოებული ლექსიკა
[რედაქტირება]- ➤ წარმოებული სიტყვები: წამალგადასული, წამალდაუდებარი
- ➤ შესიტყვებები: წამლად დაადებს, წამალი ელესება, პირის წამალი
- ➤ იდიომები: შინაური წამალი
თარგმანები
[რედაქტირება]
|
წყაროები და რესურსები
[რედაქტირება]
ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი, ტომი 8, სვეტი 862-863, თბილისი, 1964 წელი.- „წამალი“ ქართული ენის განმარტებით ონლაინ-ლექსიკონში
- ქართული ენის ორთოგრაფიული ლექსიკონი, ვარლამ თოფურია, ივანე გიგინეიშვილი, თბილისი „განათლება“, 1998, გვ. 592
- საჯარო მოხელის ორთოგრაფიულ-სტილისტიკური ლექსიკონი, თამარ ვაშაკიძე, ავთანდილ არაბული, თეა ბურჭულაძე, თბილისი, 2022, გვ. 595
- ნეიმანი ალ., ქართულ სინონიმთა ლექსიკონი, მესამე გამოცემა, თბ.: „განათლება“, 1978, გვ. 515.
- სულხან-საბა ორბელიანი, ლექსიკონი ქართული : [ორტომეული], ტ. 2, თბილისი: „მერანი“, 1993, გვ. 363.