დახმარება:სტატიის აგებულება

ვიქსიკონის სტატიებს ერთგვაროვანი აგებულება აქვთ. ეს საქმეს ამარტივებს არა მხოლოდ რედაქტორებისთვის, არამედ მკითხველებისთვისაც.

მარტივი სტატიები

ვიქსიკონის ყველაზე მარტივი სტატიების აგებულება შემდეგია:

• სულ თავში მითითებულია განსამარტი ლემის ენა მეორე დონის სათაურად (მაგ., == ქართული ==);
• მეორე ხაზზე მითითებულია თავად განსამარტი ლემა მესამე დონის სათაურად (მაგ., === ქალაქი ===);

ამის შემდეგ კი მეოთხე დონის სათაურებად გამოიყოფა ქვეთავები, რომლებიც ლემას სხვადასხვა ნიშნით ახასიათებენ. კერძოდ, თანმიმდევრობა შემდეგია:

• ეტიმოლოგია – ლემის წარმომავლობა და ისტორია.
• წაკითხვა – ეს ქვეთავი აერთიანებს ლემის წარმოთქმას, აუდიომაგალითსა და დამარცვლას. ზოგიერთი აღმოსავლური ენის შემთხვევაში, რომლებიც კონსონანტური ანბანებით ჩაიწერება (ებრაული, არაბული), ამავე ქვეთავში შეიძლება გაერთიანდეს ვოკალიზაციის სექციაც.
• პარალელური ფორმები – ეს ქვეთავი მხოლოდ იმ შემთხვევაში გამოიყოფა, თუ ლემას აქვს ენობრივად მართებული პარალელური ფორმები. პარალელური ფორმა არაა სინონიმი, ესაა ამავე ლემის სხვა ფორმა, რომელსაც იგივე მნიშვნელობა აქვს. ქართულში ამის მაგალითი შეიძლება იყოს სავრცობიანი და უსავრცობო ფორმები ნათესაობით ბრუნვაში (ქალაქის, ქალაქისა). პარალელური ფორმები უფრო ხშირია სხვა ენებში, მაგალითად გერმანული სიტყვები Kalligrafie და Kalligraphie ერთმანეთის პარალელური მართობული ფორმებია.
• მნიშვნელობა – ეს ყველაზე ვრცელი და მნიშვნელოვანი სექციაა. აქ ლემის ყველა მნიშვნელობა უნდა იყოს მოცემული. მნიშვნელობები ჯგუფდება მეტყველების ნაწილების მიხედვით (მაგალითად, სიტყვა სახელმწიფოს ზოგი მნიშვნელობა ზედსართავი იქნება, ზოგი კი – არსებითი სახელი). ფორმაცვალებადი ლემების შემთხვევაში, აქვეა მოცემული ფორმაწარმოებაც. თითოეულ მნიშვნელობას შეიძლება ახლდეს დამატებითი საილუსტრაციო მასალა: მაგალითები, ციტატები, სინონიმები, ანტონიმები, მსგავსი მნიშვნელობის სიტყვები და ა.შ.
• წარმოებული ლექსიკა – ეს ქვეთავი აერთიანებს წარმოებული სიტყვების, მყარი შესიტყვებების, იდიომებისა და ანდაზების ქვესექციებს.
• თარგმანები – ეს სექცია მხოლოდ ქართულენოვანი ლემების შემთხვევაში გამოიყოფა. აქ თითოეული მნიშვნელობისათვის ცალ-ცალკე უნდა იყოს მოცემული თარგმანები სხვადასხვა ენაზე.
• წყაროები და რესურსები – ამ ქვეთავში ვუთითებთ ყველა წყაროს, რომელიც სტატიის წერისას გამოვიყენეთ და, ასევე, დამატებით საკითხავ ლიტერატურასაც.

უფრო დეტალურად იხ. ქვემოთ:

ლემის ენა

ერთნაირი ასოებით დაწერილი ნებისმიერი ენის სიტყვები ერთიანდება ერთ სიტყვა-სტატიაში. მაგალითად, სიტყვა-სტატიაში „marine“, რომელიც არსებობს როგორც ინგლისურ, ისე ფრანგულ ენაში, მოცემული იქნება ორივე ენის სექცია ცალ-ცალკე. ენის სახელი მითითებული უნდა იყოს მეორე დონის სათაურად:

== ინგლისური ==

== ფრანგული ==

ლემა

ენის ქვეშ მესამე დონის სათაურად ეთითება თავად ლემა. შესაძლებელია მისი ჩაწერა როგორც ასოებით, ისე სპეციალური თარგით — {{PAGENAME}}:

== ინგლისური ==
=== {{PAGENAME}} ===

ან

== ინგლისური ==
=== marine ===

ომონიმები

ომონიმები ეწოდება მსგავსი დაწერილობის, მაგრამ სრულიად განსხვავებული ლექსიკური მნიშვნელობის მქონე სიტყვებს.

ქართულ ენაში ომონიმიის მაგალითია „ბარი“:

• ბარი, როგორც მიწის დასამუშავებელი იარაღი;
• ბარი, როგორც დაბლობი ადგილი (მთა და ბარი);
• ბარი, როგორც პატარა რესტორანი (კაფე-ბარი).

რადგან ომონიმები ლექსიკურად სრულიად განსხვავდება ერთმანეთისგან და ისინი სხვადასხვა ეტიმოლოგიის სიტყვებია, მიზანშეწონილია, რომ სიტყვა-სტატიაში ისინი მოცემული იყოს ცალ-ცალკე ქვეთავებში მესამე დონის სათაურებად და აღინიშნოს პატარა არაბული ციფრებით ლემის ზედა მარჯვენა კუთხეში:

== ქართული ==
=== ბარი¹ ===

=== ბარი² ===

=== ბარი³ ===

პარალელური ფორმები

როდესაც ენაში ერთ ცნებას შეესაბამება ორი განსხვავებული სიტყვა, ეს სიტყვები პარალელური ფორმებია (არ შეგეშალოთ სინონიმებში; იხ. § სინონიმები). სიტყვა-სტატიაში პარალელური ფორმები ეთითება მეოთხე დონის სათაურის (==== პარალელური ფორმები ====) ქვეშ ერთ ხაზზე:

== ქართული ==
=== კომში ===

==== პარალელური ფორმები ====
* [[ბია]]

პარალელურ ფორმებში გამოიყოფა: 1) თანაბარი ფორმები, 2) უპირატესი და დასაშვები ფორმები, 3) გაქრობის პირას მდგარი ფორმები.

1) სალიტერატურო ენის თვალსაზრისით თანაბარი ფორმები ორთოგრაფიულ ლექსიკონებში გამოიყოფა ორი პარალელური ხაზით (‖). მაგალითად: აკუზატივი ‖ ბრალდებითი ბრუნვა. ლემას ექნება შემდეგი სახე:

== ქართული ==
=== აკუზატივი ===

==== პარალელური ფორმები ====
* [[ბრალდებითი ბრუნვა]]

ორივე ლემაში (აკუზატივი და ბრალდებითი ბრუნვა) განმარტება ანუ მნიშვნელობა მოცემულია სრული სახით.

2) თუკი ვარიანტებიდან ერთი მიიჩნევა უპირატესად, ხოლო მეორე დასაშვებად, ამ შემთხვევაში ორთოგრაფიულ ლექსიკონებში დასაშვები ფორმა მოქცეულია მრგვალ ფრჩხილებში. მაგალითად: (აკნაწუნებს ‖) აკნატუნებს და ისხმება (‖ ისხმის). ასეთ დროს უპირატესი ფორმის სიტყვა-სტატიაში ეთითება პარალელური ფორმა და ლემა განიმარტება სრულად:

== ქართული ==
=== აკნატუნებს ===

==== პარალელური ფორმები ====
* [[აკნაწუნებს]]

==== მნიშვნელობა ====
===== ზმნა =====
# კნატუნით ჭამს.

დასაშვები ფორმის სიტყვა-სტატიაში კი ვაკეთებთ ბმულს, რომ მკითხველმა განმარტება იხილოს უპირატესი ფორმის სიტყვა-სტატიაში:

== ქართული ==
=== აკნაწუნებს ===

==== მნიშვნელობა ====
===== ზმნა =====
# იგივეა, რაც [[აკნატუნებს]].

3) როდესაც ვარიანტი გაქრობის პირასაა, იშვიათია, მოძველებულია ან კუთხურია, ორთოგრაფიულ ლექსიკონში მოქცეულია კვადრატულ ფრჩხილებში. მაგალითად: [არენდა ‖] იჯარა ან გამცდენი [‖ გამცდენელი]. ასეთ დროს ვიქცევით ისე, როგორც უპირატესი და დასაშვები ფორმების შემთხვევაში:

== ქართული ==
=== მადა ===

==== პარალელური ფორმები ====
* [[აპეტიტი]] (მოძველებული)

==== მნიშვნელობა ====
===== არსებითი სახელი =====
# ჭამის სურვილი.

== ქართული ==
=== აპეტიტი ===

==== მნიშვნელობა ====
===== არსებითი სახელი =====
# {{კ|მოძველებული}} იგივეა, რაც [[მადა]].

საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია კვალიფიკაციების მითითებაც, როგორც ეს ზემოთაა ნაჩვენები (იხ. ასევე § კვალიფიკაციები).