დახმარება:რიცხვითი სახელი
რიცხვითი სახელი — საგანთა რაოდენობის, რაოდენობასთან დაკავშირებული მიმართებების რიგის და ნაწილის აღნიშვნელი სიტყვა.
- რაოდენობითია: ორი, ათი, ასი, მილიონი...
- რიგობითია: მეორე, მეათე, მეასე, მემილიონე...
- წილობითია: მესამედი, მეათედი, მეასედი...
რაოდენობითი რიცხვითი სახელი აღნიშნავს საგანთა რაოდენობას და უპასუხებს კითხვას: რამდენი? ორ-ი (ვაშლი), ცხრა (ძმა), ას-ი (ცხვარი)...
რიგობითი რიცხვითი სახელი გამოხატავს საგნის რიგით ოდენობას.
რიგობითი რიცხვითი სახელი იწარმოება რაოდენობითი რიცხვითი სახელისაგან მე- -ე აფიქსების მეშვეობთ: ორ-ი - მე-ორ-ე, სამი - მესამე...
რიცხვითი სახელის რაოდენობრივი შინაარსი, ჩვეულებისამებრ, გარკვეულია, ზუსტია. მაგრამ ენაში არსებობს რაოდენობის გამომხატველი ისეთი სიტყვებიც, რომლებიც ამ შინაარსს ზუსტად კი არა, ზოგადად გამოხატავენ. მათ გაურკვეველი შინაარსის რიცხვით სახელებს უწოდებენ: ბევრი, მრავალი, ცოტა...
ქართულ რიცხვით სახელთა სისტემა თორმეტ დამოუკიდებელ ლექსიკურ ერთეულს ემყარება: ერთი, ორი, სამი, ოთხი, ხუთი, ექვსი, შვიდი, რვა, ცხრა, ათი, ოცი, ასი.
დანარჩენი რიცხვითი სახელები ამ ერთეულთაგან არის შედგენილი: სამ+ოცი, ორ+ასი, ათ+ასი, სამ+ას+ოცი...
ქართული თვლის სისტემა ოცობითია ეს ნიშნავს იმას, რომ რიცხვების დასახელება ოციდან ასამდე (და შემდგომ _ ათეულების რანგში) ოცეულებად არის დაყოფილი და არა _ ათეულებად.
რიგობითის რომაული ციფრებით გადმოცემისას თავსართ-ბოლოსართები არ დაერთვის.
წილობითი რიცხვითი სახელი იწარმოება რიგობითისაგან -დ სუფიქსის დართვით (რომელიც წარმოშობით ვითარებითი ბრუნვის ნიშანია): მესამე _ მესამე-დ-ი, მეცამეტე _ მეცამეტე-დ-ი...
დამოუკიდებლად ნახმარი რცხვითი სახელი ისევე იბრუნება, როგორც მსგავსი ფუძის არსებითი სახელი, რამდენადაც ის ამ შემთხვევაში არსებითი სახელის როლს ასრულებს.
რიცხვითი სახელის წოდებითი ბრუნვის ფორმა ძალზე იშვიათად დასტურდება.
რიცხვითი სახელი, ჩვეულებისამებრ, არსებით სახელს ახლავს, როგორც მისი მსაზღვრელი წევრი: სამი ძმა, სამასი არაგველი, მესამე საკითხი, მეოთხედი საუკუნე...
ასეთ დროს რიცხვითი სახელის ფორმაცვალება საზღვრულის (არსებითი სახელის) ბრუნებაზეა დამოკიდებული და მისდევს იმ წესებს, რასაც შესაბამისი ფუძის ზედსართავი სახელი.